 |
| Από: www.antinews.gr |
Για τους περισσότερους Ευρωπαίους, η Μεσόγειος είναι ένας τόπος τουριστικού προορισμού, όπου κάθε καλοκαίρι μπορούν να περάσουν κάποιες ευχάριστες εβδομάδες, απολαμβάνοντας τον ήλιο και τη θάλασσα. Τελευταία όμως, η περιοχή αυτή τους γεννά αισθήματα απαισιοδοξίας.
Στο εσωτερικό της ΕΕ, ο κακόηχος όρος PIGS (Portugal, Italy,Ireland, Greece, Spain) είναι πλέον συνηθισμένος, απαξιώνοντας κάποιες χώρες που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα του ευρώ, και αναγκάζουν τους βόρειους εταίρους τους να προχωρούν σε οικονομικές και δαπανηρές διασώσεις. Εκεί που μέχρι τώρα κυριαρχούσε η λιακάδα και η αλληλεγγύη, σήμερα βλέπουμε να κυριαρχούν η κατάθλιψη και οι αντιπαλότητες. Η κρίση χρέους, αλλά και η κρίση αξιοπιστίας της ΕΕ, αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση από την εποχή που δημιουργήθηκε η Ένωση. Αυτό που παίζεται σήμερα, δεν είναι τίποτα λιγότερο από το ίδιο το μέλλον της ΕΕ.
Τώρα, η κρίση έφτασε μέχρι τις νότιες ακτές της Μεσογείου, με τη μορφή επανάστασης στη Τυνησία, και αναταραχών σε άλλες χώρες της Μ. Ανατολής. Αν συνδυάσουμε τις πολιτικές εξελίξεις αυτών των χωρών με την οικονομική αναταραχή των μεσογειακών χωρών μελών της ΕΕ, τότε βλέπουμε πως η Νότια Ευρώπη είναι στα πρόθυρα σημαντικών αλλαγών.
Έφτασε λοιπόν η ώρα να σκεφτούμε γεωπολιτικά και όχι μόνο δημοσιονομικά, όσον αφορά στη Μεσόγειο. Αυτό που έχει να αντιμετωπίσει η ΕΕ δεν είναι απλά πρόβλημα νομισματικό, αλλά στρατηγικό, που απαιτεί άμεση λύση.
Η ανατροπή του Τυνήσιου Zine El Abidine Ben Ali είναι η πρώτη από μια σειρά αυθόρμητων εξεγέρσεων στον αραβικό κόσμο, που αποδεικνύει περίτρανα πως στην εποχή της δορυφορικής τηλεόρασης και του διαδικτύου, η καταστολή της ελεύθερης έκφρασης και της πληροφορίας εκ μέρους των κυβερνήσεων, δεν λειτουργεί.
Αν προσθέσουμε στα παραπάνω και το γεγονός ότι τα αραβικά εθνικιστικά κινήματα, που έχουν μετατραπεί σε στρατιωτικές δικτατορίες, έχουν χάσει την όποια νομιμοποίησή τους προ καιρού, τότε καταλαβαίνουμε τις εξελίξεις πιο εύκολα. Η «κινεζική λύση» (οικονομικά δικαιώματα και ευημερία ως αντάλλαγμα για λαϊκή συναίνεση) δεν είναι βιώσιμη επιλογή, αφού τα καθεστώτα αυτά πάσχουν από ανικανότητα και διαφθορά. Ως αποτέλεσμα, δεν μπορούν να αναμορφωθούν, ειδικά με τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού τους, μεγάλο μέρος του οποίου είναι οι νέοι, και που οδηγεί σε εκρηκτικές αλλαγές.
Το αν η περιοχή θα ζήσει κάτι ανάλογο με αυτό που έζησε η ανατολική Ευρώπη μετά τη πτώση του σιδηρού παραπετάσματος είναι αδύνατον να προβλεφτεί. Με την εξαφάνιση της ΕΣΣΔ, το φράγμα έσπασε και οι αλλαγές πλημμύρισαν την περιοχή. Κάτι τέτοιο δεν υφίσταται στο Maghreb. Ελλείψει κάποιου εξωτερικού παράγοντα, η δημοκρατικοποίηση θα πρέπει να προέλθει από τη κάθε μια κοινωνία ξεχωριστά. Όπως απέδειξε η Τυνησία, καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να στηρίζεται εσαεί στις ξιφολόγχες.
Το αν η Τυνησία μετατραπεί σε μια ευημερούσα δημοκρατία ή αν θα καταλήξει σε χάος και εμφύλιες συρράξεις, θα παίξει σημαντικό ρόλο σε ολόκληρη τη περιοχή. Ακόμη και η Ευρώπη θα επηρεαστεί, για αυτό και θα πρέπει να στηρίξει τη δημοκρατία καθώς και την οικονομική πρόοδο στη χώρα. Ότι λάθη και αν έκανε η ΕΕ στο παρελθόν, σε σχέση με τα απολυταρχικά καθεστώτα, τώρα είναι η ώρα να τα διορθώσει προσφέροντας ουσιαστική βοήθεια.
Η Τυνησία αποτελεί μια πραγματική δοκιμασία για την «μεσογειακή συνεργασία» της ΕΕ. Μια πολυδιαφημισμένη πολιτική που όμως μέχρι σήμερα περιορίζεται σε φτηνή ρητορική. Η επανάσταση της Τυνησίας είναι μια μοναδική ιστορική ευκαιρία, και το αποτέλεσμα της θα είναι πολύ κρίσιμο για την Ευρώπη. Οι πολιτικοί των Βρυξελλών δε θα πρέπει να περιοριστούν σε πολιτικά και οικονομικά ημίμετρα. Θα πρέπει η ΕΕ να αναζωογονήσει την περιοχή, μέσω μιας πραγματικής «μεσογειακής συνεργασίας». Για παράδειγμα, μια στρατηγική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, όπως η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας στη Σαχάρα, και η πώλησή της στην Ευρώπη, θα ήταν ιδιαίτερα επωφελής.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ, πιο συγκεκριμένα η Ισπανία, η Γαλλία, η Γερμανία, και η Ιταλία, θα πρέπει να καταστήσουν αυτή τη μορφή παραγωγής ενέργειας ως το κλειδί της μεσογειακής συνεργασίας, εξασφαλίζοντας τις πολιτικές συνθήκες που θα ολοκληρώσουν το φιλόδοξο αυτό σχέδιο το ταχύτερο δυνατόν. Έτσι, θα δημιουργηθούν νέες προοπτικές για τα κράτη του Νότου της ΕΕ, βοηθώντας τη περιοχή τόσο οικονομικά όσο και τεχνολογικά. Επιπλέον θα αυξηθούν οι επενδύσεις στη παιδεία, στις υποδομές, και στη βιομηχανική ανάπτυξη. Κάτι τέτοιο θα φέρει αυτό που οι νεανικοί πληθυσμοί των χωρών αυτών χρειάζονται περισσότερο, δηλαδή: σταθερότητα, δημοκρατία, και οικονομική ανάπτυξη.
Αν η Ευρώπη συνεχίσει να είναι εσωστρεφής, και αφήνει τους λογιστές να καθορίζουν το μέλλον της, θα χαθεί μια ιστορική ευκαιρία, που επηρεάζει την ασφάλεια της ηπείρου. Αν χαθεί αυτή η ευκαιρία, το αυριανό οικονομικό κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο της σημερινής εξοικονόμησης πόρων.
Του Joschka Fischer, πρώην υπουργού Εξωτερικών και αντικαγκελαρίου της Γερμανίας, αρχηγού του κόμματος των Πρασίνων.