«Ο υπαρχιφύλαξ, διαταχθείς υπό του διευθυντού του, μετέβη αμέσως εις την πτέρυγαν όπου ευρίσκοντο τα κελιά των 8 μελλοθανάτων και εισήλθεν πρώτον εις το υπ’ αριθμ. 2 απομονωτήριον, εις το οποίο εκρατούντο οι Μπελογιάννης, Λαζαρίδης και Μπάτσης. Πλησιάζει τον Μπελογιάννη.«Νίκο σήκω»
Ατάραχος ο Μπελογιάννης σηκώνεται και λέει:
«Πάμε για καθαρό αέρα;»
*
(Από το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Γιώργου Κορωναίου, όπως δημοσιεύτηκε την επομένη της εκτέλεσης στην «Προοδευτική Αλλαγή»).
***
Τα χαράματα της Κυριακής 30 του Μάρτη του 1952, ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Καλούμενος και Ηλίας Αργυριάδης, πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Το παράγγελμα γι’ αυτήν την πολιτική δολοφονία δόθηκε από το μετεμφυλιακό καθεστώς της άρχουσας τάξης της Ελλάδας μαζί με τους Αμερικανούς συμμάχους της.
Η ελληνική πλουτοκρατία, η κυβέρνηση Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και παραστρατιωτικό κατεστημένο,
σαν σήμερα,
πριν από 60 χρόνια,
εκτελούσαν τον Νίκο Μπελογιάννη.
*
«Είμαι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το Κόμμα παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας…».
*
«Οι μάρτυρες - είπε απευθυνόμενος στους στρατοδίκες ο Μπελογιάννης- φτάσανε μέχρι του σημείου να λένε πως κάθε Κομμουνιστής είναι κατάσκοπος και πως οι Κομμουνιστές δεν είναι Ελληνες και πως το ΚΚΕ δεν είναι ελληνικό Κόμμα.
Τι άτιμο ψέμα!
Ο πατριωτισμός κάθε κόμματος μετριέται μόνο τότε που η λευτεριά και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας διατρέχει κίνδυνο.
Απ’ αυτό και μόνο αν βγάζατε συμπέρασμα, θα σχηματίζατε τη σωστή εντύπωση για το χαρακτήρα του ΚΚΕ, που χωρίς καμία αμφιβολία πρόκειται για καθαρό πατριωτικό Ελληνικό Κόμμα».
*
Με τα λόγια αυτά, κατά τη διάρκεια της απολογίας του, ο Νίκος Μπελογιάννης έδωσε το στίγμα της δίκης, μετατρέποντας τους στρατοδίκες του από κατηγόρους σε κατηγορούμενους.
***
«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας.
Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο.
Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας.
Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».
*
60 χρόνια μετά
τα τελευταία λόγια του Μπελογιάννη κατά την απολογία του, το Φλεβάρη του ’52, λίγες μέρες πριν από την εκτέλεσή του, συνεχίζουν και θα συνεχίσουν για πάντα να αποτελούν μέτρο του πατριωτισμού, του διεθνισμού, της ανθρωπιάς.
«Η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ»
Ο Μπελογιάννης ήξερε ότι εκτός από τους στρατοδίκες του, κάποια στιγμή θα είχε να αντιμετωπίσει και τους «τιμητές» του.
Αυτούς που θα προσπαθούσαν να τον σκυλεύσουν για να χτυπήσουν το Κόμμα του.
Τους τυμβωρύχους και τους ποικίλων αποχρώσεων σφετεριστές των αγώνων των άλλων.
Και «ξεμπέρδεψε» μαζί τους μια και καλή:
*
«Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: Να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».
*
Τούτα τα λόγια του Μπελογιάννη προς τους στρατοδίκες του, που ειπώθηκαν το Νοέμβρη του 1951, θα δονούν για πάντα τις καρδιές όλων εκείνων που δεν κάνουν «δήλωση μετανοίας».
Ολων εκείνων που στο θέαμα της έσχατης αναξιοπρέπειας εκ μέρους όσων που προσπαθούν να «οικειοποιηθούν» τον Μπελογιάννη, για να δικαιολογήσουν τις δικές τους «δηλώσεις μετανοίας», απαντούν, όπως ο Μπελογιάννης: Με περιφρόνηση.
Νίκος Μπογιόπουλος
Αντανάκλαση: Ριζοσπάστης