Στη διάρκεια της Κατοχής ο Μ. Φωτόπουλος είχε πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ο Δεκέμβρης του 1944, η εξορία του στην Ελ Ντάμπα και οι διώξεις των ΕΑΜιτών ηθοποιών, τον σημαδεύουν. Η Συμφωνία της Βάρκιζας τον βρίσκει πίσω από τα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου. Στα τέλη Μάρτη του 1945, παίρνει το δρόμο του γυρισμού.
«Εμείς που ήρθαμε τελευταίοι» - γράφει στην αυτοβιογραφία του - «είχαμε περάσει πάνω από δυόμισι μήνες στην έρημο. Είχαμε δοκιμάσει πολλούς εξευτελισμούς, πολλούς πόνους, πολλά βάσανα. Και στα σύρματα είχαμε αφήσει ένα ματωμένο κομμάτι της ζωής μας».
Υπήρξε μέλος του ΔΣ του ΣΕΗ, μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Ελευθέρου Θεάτρου και πρόεδρος του ΔΣ «Άρματος Θέσπιδος».
Παρά τη λαμπρή του καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο,το 1981, όταν θέλησε να συνταξιοδοτηθεί, δε στάθηκε δυνατόν.
Είχε μόνο 1.400 ένσημα, που δεν αρκούσαν ούτε για τη μικρότερη σύνταξη. Έπρεπε να δουλέψει άλλα πέντε χρόνια για να συμπληρώσει τη βάση.
Δούλεψε. Τα συντάξιμα του συμπληρώθηκαν δια της βίας με τις τελευταίες ραδιοτηλεοπτικές εμφανίσεις του και με μια τιμητική σύνταξη από το ΥΠΠΟ, που όμως δε χάρηκε παρά ελάχιστα, αφού τα προβλήματα υγείας του τον πρόδωσαν.