Δευτέρα 12 Απριλίου 2010

Η απειλή της βύθισης του πλοίου

Το άτομο στο μέσον οικονομικής κρίσης αντιστοιχεί στον επιβάτη πλοίου στο μέσο μεγάλης θαλάσσιας τρικυμίας. Βιώνει το συναίσθημα της απειλής βύθισης του πλοίου και στην καλύτερη περίπτωση της διάσωσής του ύστερα από επώδυνες περιπέτειες. Η συνθήκη αυτή βιώνεται ως στρες, ως μια συναισθηματική διεργασία προσαρμογής σε μια ανεπιθύμητη και αναπάντεχη συνθήκη, όπως είναι η οικονομική κρίση. Το στρες δεν είναι μονοδιάστατο, διαβαθμίζεται. Οι συνέπειές του στο άτομο εξαρτώνται από το μέγεθος και τη διάρκεια του στρεσογόνου παράγοντα, την ορθή αξιολόγησή του, κυρίως όμως από την ικανότητα έγκαιρης κινητοποίησης του μηχανισμού προσαρμογής που εξαρτάται από διάφορες μεταβλητές. Αλλες σχετίζονται με το άτομο, τις ίδιες τις ψυχολογικές του αντιστάσεις, και άλλες σχετίζονται με το άμεσο και το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον. Αν, για παράδειγμα, στην περίπτωση του πλοίου ο επιβάτης εμπιστεύεται το πλήρωμα που κυβερνάει, για την ικανότητά του και τη δυνατότητά του να του εμπνεύσει θετικές προοπτικές για την έξοδο από την κρίση της θαλάσσιας τρικυμίας.



Με βάση αυτές τις μεταβλητές, οι συνέπειες στο άτομο από το στρες της οικονομικής κρίσης ποικίλλουν και εκτείνονται από τη δυσφορική διάθεση, την αποξένωση (σύμφωνα με την εγελιανο-μαρξιστική ορολογία), τον παροδικό πανικό ως την εγκατάσταση παθολογικών καταστάσεων, σωματικών και ψυχικών. Οι ψυχικές εμφανίζονται ως αγχοκαταθλιπτικές καταστάσεις. Την ατομική ψυχοπαθολογία εντείνουν οι ευρύτερες, και ιδιαίτερα στην περίπτωση της οικονομικής κρίσης, οι αναπότρεπτες κοινωνικές επιπτώσεις, όπως η διάσπαση του κοινωνικού υποστηρικτικού συστήματος.